Camerabewaking op de werkvloer

Is bewijsmateriaal dat onrechtmatig verkregen werd, onbruikbaar bij niet naleving van de C.A.O. ?

Camerabewaking wordt vaak gebruikt voor het vaststellen van diefstal. Bij diefstal kan een werkgever zijn werknemer uiteraard ontslaan om dringende reden. De werkgever moet echter het bewijs leveren van deze ernstige reden. Uitgangspunt is dat het bewijs “rechtmatig” moet verkregen worden.

Door verschillende uitspraken van het Hof van Cassatie kan onrechtmatig verkregen bewijs door de rechter in strafzaken toch weerhouden worden. Het is geen regel en zeker geen richtlijn, maar het kan.

In een eerste arrest van 14 oktober 2003, ook wel het ‘Antigoon’-arrest genoemd,oordeelde het Hof dat het onrechtmatig verkregen bewijs niet noodzakelijk als bewijs moet worden uitgesloten. Dit arrest ging over een illegaal wapen, dat bij een routinecontrole door de politie langs de weg in de koffer van iemands auto was gevonden. De advocaat van de beklaagde betwistte het illegale wapenbezit dat zijn cliënt ten laste werd gelegd omdat de politie volgens hem niet het recht had zonder enige aanwijzing de wagen van zijn cliënt te doorzoeken.

Het hof van cassatie volgde die redenering niet. Het wapen mocht als bewijsstuk gebruikt worden.

Een tweede arrest, het zogenoemde “Chocolatier Manon”-arrest betrof het gebruik van onrechtmatig verkregen camerabeelden bij een procedure ontslag om dringende reden, namelijk diefstal uit een kassa. Het Hof oordeelt daarbij ook dat de feitenrechter een afweging moet maken van de begane onregelmatigheid en de ernst van de feiten die blijken door het (onregelmatig verkregen) bewijs.

Wat met controle op buitendienstmedewerkers?

Een werkgever kan natuurlijk geen camera's plaatsen op de openbare weg of in de auto of camionette van een buitendienstmedewerker. Wat kan hij dan doen indien er vermoedens zijn dat een buitendienstmedewerker of vertegenwoordiger zijn arbeidsovereenkomst niet nakomt of bijvoorbeeld tijdens zijn werkuren ergens in het zwart werkt of nog erger, voor de concurrentie werkt. 

Het is geen goed idee dat de werkgever zelf dit soort onderzoeken op de openbare weg gaat uitvoeren. Niet alleen verrijst dit een zekere ervaring, maar er is ook een wettelijk kader. Voor dergelijke observaties zijn er wettelijk vergunde privédetectives die werken volgens de wet van 19 juli 1991 tot regeling van het beroep van privédetective.

Meer informatie over de privédetectivewet.

Sinds het beroep van privédetective wettelijk gereglementeerd is, zien we dat arbeidshoven en -rechtbanken het verzamelde bewijsmateriaal makkelijker als positief beoordelen, op voorwaarde dat de vaststellingen werden gedaan binnen het wettelijk kader en met eerbiediging van het privéleven van betrokkene. Het onderzoek moet duidelijk ook proportioneel zijn. Onderzoeken dienen te gebeuren "à charge" en "à décharge". De jongere generatie privédetectives zijn hoog opgeleid met vaak een grote kennis van IT.

Ook het arbeidshof van Luik bevestigt in een arrest van 17 december 2009 dat de verslagen van privédetectives wel degelijk als bewijsstuk kunnen gelden, op voorwaarde dat de garantie bestaat dat het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer wordt gerespecteerd.

Een wettelijk vergund privédetective zal er steeds op letten dat bij inmenging in de privacy van een individu de principes van legaliteit, finaliteit en proportionaliteit worden gerespecteerd. De privédetective-wet maakt het mogelijk dat een privédetective een werknemer laat schaduwen in opdracht van de werkgever wanneer deze werknemer zich op een publiek toegankelijke plaats bevindt,